ماه مبارک رمضان پرفضیلت‌ ترین ماه سال بین ماه‌های قمری شمرده می‌شود، در احادیث از آن با عنوان سیدالأیام یا سَرور ماه‌ها یاد شده است. نزول اولین آیات قرآن در این ماه شریف و وجود شب‌های قدر به‌عنوان شبی که تمام مقدرات مخلوقات در آن رقم می‌خورد بر شرافت ماه مبارک رمضان افزوده است.

این ماه تنها ماهی است که خداوند به‌صورت مستقیم از آن یاد کرده و بعد به تبیین جوانب معرفتی و فقهی آن پرداخته است، آیات 183 تا 187 سوره بقره مربوط به این مسئله است، به‌عنوان نمونه خداوند پس از بیان وجوب روزه این ماه و بیان برخی احکام آن، در آیه 185 به نزول قرآن، به‌عنوان شاخصه مهم ماه مبارک رمضان اشاره می‌کند و می‌فرماید: شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ‏ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقان‏...؛ [این است] ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده، قرآنى که سراسرش هدایتگر مردم است و داراى دلایلى روشن از هدایت مى‏‌باشد، و مایه جدایى [حق از باطل] است...».

 ماه مبارک رمضان طبق فرمایش رسول گرامی اسلام (ص) برترین ماه میان ماه‌های سال است و آنقدر از جایگاه والایی برخوردار است که از آن با عنوان ماه مهمانی الهی توأم با رحمت ، برکت و مغفرت یاد کرده‌اند. روزه ماه رمضان نیز از جمله آداب و اعمال اصلی این ماه شریف محسوب می‌شود که در پرتو آن، آدمی به‌سوی تقوا کشیده می‌شود و تقوا همان مسأله مهمی است که خداوند در آیات بسیاری از قرآن کریم بر اهمیت آن تأکید کرده و حتی خداوند در همان ابتدای قرآن، این کتاب را هدایتی برای متقین خوانده است.

در همین راستا به برخی از روایات ائمه اطهار(ع) درباره فلسفه روزه‌ داری اشاره‌ می‌شود: